Ostatnio coraz częściej usłyszeć można niepoprawne formy „lubiałem/lubiałam”, „lubiał/lubiała” czy, w bezokoliczniku, „lubieć”. Niegdyś ta niewłaściwa odmiana czasownika „lubić” oceniana była przez językoznawców jako gwarowa – właściwa dla dialektu małopolskiego (zob. np. wyjaśnienia prof. dr hab. Haliny Karaś). Dziś jednak błędne formy dają się słyszeć coraz częściej także w odmianie ogólnopolskiej.
Ich popularność można tłumaczyć dwojako.
Po pierwsze czasownik „lubić” jest traktowany przez użytkowników języka polskiego jak czasowniki typu „wiedzieć” (odpowiednie formy w czasie przeszłym: „wiedziałem/wiedziałam”, „wiedział/wiedziała”), „rozumieć” (odpowiednie formy w czasie przeszłym: „rozumiałem/rozumiałam”, „rozumiał/rozumiała”) a przede wszystkim „mieć” (odpowiednie formy w czasie przeszłym: „miałem/miałam”, „miał/miała”). Te popularne (w znaczeniu: często używane) czasowniki, które w bezokoliczniku kończą się na „-eć”, a w czasie przeszłym według poprawnej odmiany są zakończone na „-ałem/-ałam” itp., narzucają nam się jako wzór dla czasownika „lubić”. Myślimy: skoro „mieć”, to i „lubieć”, skoro „rozumiał”, „wiedział”, to i „lubiał”. A to jest błąd.
Po drugie odczuwamy formy z „a” jako właściwe dla czasowników niedokonanych (zob. komentarz ~Krzysztofa). Zobaczmy kilka przykładów:
Myślał nad tym długo, aż w końcu wymyślił rozwiązanie.
Zastanawiała się nad tym kilka razy./ Ta sprawa ją zastanowiła.
Ogłaszała się kilka razy w dziale praca w tym portalu./ Agencja ogłosiła przetarg na wykonanie remontu.
Trener ganiał zawodników po górach./ Gonił w piętkę.
Przeceniała jego możliwości./ Galeria przeceniła wszystkie artykuły.
Nie stawiał tych spraw na ostrzu noża./ Postawił jej twarde warunki.
I tak dalej.
Niezależnie od powodu, dla którego wybieramy błędne formy „lubieć”, „lubiał/lubiała” itp., a przede wszystkim: niezależnie od tego, co nam się wydaje i w czym upatrujemy wzorzec dla odmiany omawianego tu czasownika, powinniśmy wiedzieć, że jest „lubić” i nigdy inaczej.
„Lubić”, bo i: „robić”, „gubić”, „chwalić” itp.
A skoro „lubić”, to i: „lubiłem/lubiłam”, „lubił/lubiła” itd.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz