niedziela, 12 maja 2013

Kłopoty w wirtualnym świecie

I znów wracamy do problemów z przyimkami w/na (pisaliśmy o tym tutaj i tutaj). Tym razem chodzi przede wszystkim o niepoprawne połączenia w rodzaju „Znalazłam to na internecie”, „Można przeczytać na internecie”, „Zobaczyłem to na serwisie XYZ” itp. Zdania tego typu, niestety coraz częściej słyszane w codziennych rozmowach i widywane na internetowych forach, zawierają rażące błędy. Poprawne jest bowiem tylko wyrażenie „w internecie” (w razie wątpliwości warto pamiętać takie związki wyrazowe, jak: „w sieci” czy nie bez powodu użyte w tytule tego posta „w wirtualnym świecie”).

Skąd te błędy? Tłumaczenie ich analogią do angielskiego on the internet wydaje się niesłuszne i według nas jest pewnym nadużyciem – wyrażeń „na internecie” używają osoby niekoniecznie doskonale (czy nawet: nie w stopniu średnio zaawansowanym) obyte z angielskim. Jeśli już szukać jakichś analogii, to raczej trzeba by przywołać tutaj wyrażenie „na stronie WWW”, które jest poprawne. Jednak, jak wielokrotnie już udowodnialiśmy w naszych felietonach, takie swobodne traktowanie języka i stosowanie nieuprawnionych analogii rodzi wiele błędów. Wyrażenie „na internecie” nie dość że błędne, dodatkowo odsyła do bardzo prymitywnego i potocznego języka ulicy (zob. takie zdania jak np. „U nas na zakładzie”, „Pracuję na serwisie samochodowym” itp.). Należy się go zatem wystrzegać.

W wirtualnym świecie warto zatrzymać się jeszcze chwilę, by omówić inne sprawiające problemy wyrazy i połączenia wyrazów. Choćby taki dylemat – powinno się mówić „na portalu” czy „w portalu”? Językoznawcy nie są zgodni, coraz częściej przychylając się do popularnej w użyciu formy „na portalu” („Na portalu XYZ znalazłem takie ogłoszenie”, „Pomoc na portalu”, „Nowości na portalu itp.) i uznając ją za dopuszczalną (zob. wypowiedź prof. Jana Miodka – tutaj). Nam wciąż elegantsze i jedynie poprawne wydaje się wyrażenie „w portalu” (portal to dla nas raczej miejsce publikowania artykułów, informacji niż tablica ogłoszeniowa – zatem „w portalu" jak „w gazecie”, „w serwisie” czy wreszcie „w wortalu”).

I jeszcze dylemat dotyczący odmiany wyrazu „post” – w dopełniaczu powinno być „postu” czy „posta”? Teoretycznie obie formy są poprawne, ale ponieważ w polszczyźnie wyraz „post” jest wieloznaczny (przed pojawieniem się internetu „post” oznaczał tylko akt powstrzymywania się od jedzenia w ogóle albo od przyjmowania określonych rodzajów pożywienia, przede wszystkim z pobudek religijnych), to zasadne i podyktowane dążeniem do precyzji językowej będzie pozostawienie formy „posta” jako poprawnej w odniesieniu do wiadomości publikowanej w internecie (na forum, w serwisie, w portalu, na blogu), natomiast mówienie „postu” tylko w przypadku, gdy myślimy o dawnym znaczeniu tego wyrazu.

Ostatnia sprawa dotyczy potocznego skrótu „net” (od: internet). W dopełniaczu powinniśmy mówić „netu” czy „neta”? Tu należy zastosować analogię do wyrazu „internet” – więc podobnie jak powiemy „Nie mam internetu”, „Ściągnąć coś z internetu”, „Mam dostęp do internetu”, używając skrótu wyrazu, mówimy „Nie mam netu”, „Ściągnąć coś z netu”, „Mam dostęp do netu”.

Słownictwo związane ze światem wirtualnym jest wciąż stosunkowo nowe w polszczyźnie, dlatego w razie wątpliwości warto zasięgnąć raczej rady specjalistów, niż samemu szukać rozwiązań.

poniedziałek, 6 maja 2013

Bo tu jest Brodłej

Tym razem skrótowo i fotograficznie - te zdjęcia to efekt majówkowego wypadu za miasto. I choć cel wypadu był krajoznawczo-rekreacyjny (zamek Lipowiec, Dolina Mnikowska i okolice), to podziwianie krajobrazów i architektury nie przeszkodziło w zebraniu materiału do analiz językoznawczych.


Przydrożna reklama w miejscowości Brodła, czyli Broadway po polsku


Aż kłuje w oczy! Reklama w miejscowości Babice