Praktycznie niepoprawnie

Powszechnie znana jest opozycja „w teorii coś wygląda tak, ale w praktyce robi się to inaczej” lub „...ale z praktyki wynika, że…”. Zdania takie, jak przytoczone wyżej, najlepiej pokazują właściwe (czyt.: poprawne!) w języku polskim znaczenie słów: „praktyka”, „praktycznie”, „praktyczny”. Bo przecież, przypomnijmy, „praktycznie” oznacza: w zgodzie z praktyką, w sposób dostosowany do praktyki, czyli do tego, jak coś naprawdę się robi/dzieje; dla korzyści praktycznych; użytecznie. Na przykład zwrot „uczyć praktycznie” będziemy rozumieć jako: uczyć tak, by wiedza miała zastosowanie w rzeczywistości, w codziennym życiu/ w codziennej pracy zawodowej. Uczy praktycznie ten, dla kogo najważniejszym celem w procesie uczenia nie jest przekazywanie zestawu różnorodnych teorii i abstrakcyjnych tez, gdyż istotniejsza jest funkcjonalność przedstawianych uczniom informacji. Uczyć praktycznie np. języka obcego będzie zatem ktoś, kto nie tyle skupi się na niuansach gramatyki, co na kompetencjach komunikacyjnych uczniów, uczyć praktycznie matematyki będzie ten, kto pokaże jej zastosowania w życiu codziennym itp.
A jednak przysłówek „praktycznie” ostatnio zyskuje zupełnie nową definicję, wbrew swojemu utartemu znaczeniu. Spójrzmy na poniższe przykłady:

„Praktycznie wszystkie podstawowe dokumenty dotyczące Katynia zostały już opublikowane – oświadczył w poniedziałek w wywiadzie dla dziennika Izwiestija dyrektor Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk (RAN), profesor Aleksandr Czubarian” (Wprost 24, 2010).
„Beatyfikacja Jana Pawła II w tym roku praktycznie niemożliwa” (newsweek.pl, 2010).
„Kryształowa Kula jest praktycznie w moich rękach – mówiła Justyna Kowalczyk na gorąco zaraz po zakończeniu zawodów reporterowi TVN 24” (tvn24.pl).
„Premier Donald Tusk oświadczył, że oczkuje jeszcze kilku drobnych wyjaśnień od ministra sprawiedliwości Andrzeja Czumy, ale jego sprawę uważa praktycznie za zamkniętą” („Gazeta Wyborcza”, 2009).
„To będzie praktycznie nowa ulica. Za rekordowe pieniądze klientów!” (strefabiznesu.echodnia.eu).
„Sprzedam renault twingo praktycznie nowy” (autogiełda.money.pl).
„Praktycznie wcale o niej nie myślał” (zasłyszana wypowiedź).

Te cytaty, w większości pochodzące z opiniotwórczych mediów, wskazują, że przyzwyczailiśmy się już do zapożyczonego z języka angielskiego znaczenia słowa „praktycznie”. Dziś bowiem „praktycznie” oznacza już nie tylko „w zgodzie z praktyką”, ale przede wszystkim (!) to, co znaczy wyraz „practically” w języku angielskim. Praktycznie to zatem coraz częściej już: „właściwie”, „faktycznie”, „niemal”, „w rzeczywistości”. I praktycznie (!) niewielu widzi w tym coś niewłaściwego.
Małe słówko „praktycznie”, a dokładniej: jego coraz powszechniejsze nowe znaczenie, pokazuje, jak zwodnicze może być bezmyślne stosowanie reguł jednego języka w innym. Takie działanie, które prowadzi do rozmywania znaczeń, jest wbrew jednej z czterech reguł rządzących językiem, tj. tendencji do wyrazistości i precyzji. Dlatego jest nie do przyjęcia – ani w praktyce, ani w teorii.